Prva asocijacija na Ivanjicu, bar meni, jeste školska rekreativna. Ne znam zašto, ali eto to mi je ostalo u sećanju. Bilo je to davno da se grada baš ni ne sećam, ali sad smo se taman podsetili budući da nam je Ivanjica bila tačka polaska za sve obilaske tokom prvomajskih praznika.
Budući da je tempo bio brz i da nam vreme nije bilo baš naklonjeno u svakom trenutku, grad smo obišli samo koliko smo stigli. Prolazeći kroz centar ne možete a da ne čujete huk reke Moravice koja protiče kroz Ivanjicu. Zvuk dolazi od Hidrocentrale Moravica na istoimenoj reci koja potiče iz 1911. godine i smatra se jednom od najstarijih hidrocentrala u Srbiji. Pre same brane reka pravi jezero a potom nastavlja svoj put protičući ispod čuvenog Kamenog mosta. Ne znam iskreno zašto, verovatno jer se ne udubljuju previše, ali ljudi često mešaju informacije o poreklu Kamenog mosta koji se nalazi u samoj Ivanjici i onog koji je opštepoznat pod nazivom Rimski most koji se nalazi u selu Kumanica.
Ovaj Kameni most u Ivanjici nalazi se na Javorsko – Dragačevskom putu i predstavlja najveći jednolučni most na Balkanu, sagrađen po principu klinova, bez vezivnog materijala. Gradili su ga italijanski majstori 1904 – 1906. godine sa ivanjičkim preduzimačem Blagojem Lukovićem. Sve se to može i pročitati na table pored mosta.
Naravno da smo posetili i Rimski most koji se nalazi uzvodno uz reku Moravicu, u selu Kumanica na svega par kilometara od Ivanjice. Ovaj kameni most, uprkos svom imenu, zapravo potiče iz 15. veka i bio je deo puta koji je spajao Ivanjicu i Sjenicu. Danas naravno nije u upotrebi i više predstavlja kulturni spomenik koji mami posetioce. U blizini mosta nalazi se i stara vodenica potočara.
Na sasvim drugom kraju grada nalazi se sasvim drugačije čudo prirode – Hadži-Prodanova pećina. Pećina je ime dobila po Karađorđevom vojvodi Hadži-Prodanu Gligorijeviću koji je u pećini skrivao zbegove od turske vojske. Pećina je u narodu poznata i pod nazivom Šljapaja, kao i Rašćanska pećina po Rašćanskoj reci.
Pećina je otvorena za posetioce i to u dužini od oko 400 metara. Pećina ima 2 sprata od kojih je za posetu obezbeđen samo ovaj prvi. Nakon ulaznog hodnika, nailazi se na veliku dvoranu bogatu pećinskim nakitom i čija se visina kreće od 16 do 20 metara. Ulazni deo u pećinu širine je oko 3 metra, nakon kojeg se nalaze prostrane dvorane dužine do čak 50 metara i 15 metara širine. Istraživanje pećine nije ni približno završeno, šta više tek je započeto. Tokom iskopavanja u pećini su pronađeni ostaci iz starijeg gvozdenog doba, kao i brojni ostaci životinja. Takođe pronađen je i jedan raritet a to je alat od kvarca koji se smatra jedinim svoje vrste u Evropi. Svi pronađeni primerci čekaju svoj trenutak da budu jednog dana istaknuti bilo u samoj pećini bilo u muzeju u gradu. Pećina definitivno ima ogroman potencijal i iskreno se nadamo da će biti prilike da se nastave istraživanja iste.
Sam ulaz u pećinu je skriven iza crkvice koja je poznata pod imenom Adžijina. Današnja crkvica je zapravo rekostrukcija one iz 1809. godine koja je nažalost bila srušena tokom izgradnje obližnjeg puta. Nadamo se da će crkvica i pećina preživeti i nadživeti obližnji kamenolom, budući da je iskopavanje kamena u ovom kraju izrazito zastupljeno.
